من برگ درختچه ای هستم که در انواع وحشی آن درچین و هندوستان می روید و قامت آنها معمولا به ده متر می رسد ولی نوع بستانی و پرورش یافته من که برگها و جوانه های آنرا مرتبا می چینند از دو متر قد آن تجاوز نمی کند . قسمت مورد استفاده من برگهای من است که پس از بو دادن به صورت چای سبز و سیاه به فروش می رسد.
درتاریخ کشف من افسانه های زیادی گفته اند . از جمله میگویند یکی از امپراتوران چین بر یکی از نزدیکان خود غضب کرد و دستور داد او را از شهر بیرون کنند آن شخص مدتی در کوه و بیابان و درجنگل ها و بیشه ها سرگردان بود و در نتیجه بسیار ضعیف و زرد چهره شده بود . روزی درختی دید . از غایت گرسنگی برگ آنرا غذای خود ساخت ودر اندک مدتی علایم صحت در او ظاهر شد و رنگ رخساره او باز و زیبا گردید . مخفیانه به شهر آمد و برای یکی از نزدیکان امپراتور احوال خود را نقل کرد و آن شخص به عرض رسانید ، امپراتور او را احضار کرد و از دیدن صورت زیبا شده ی او متعجب شد و پس از جویا شدن از علت آن ، عده ای از پزشکان را مامور تحقیق در اطراف فواید این گیاه نمود .
حکیم میرزا قاضی درکتاب اختیارات خود پس از ذکر این افسانه می نویسد :
چای گیاهی است خوشبو ، با اندک تلخی . نوشیدن دمکرده ی آن حرارت باطن را تسکین می دهد و خون را صاف می کند . افسانه ی دیگری نیز در وصف من به این شرح گفته اند : روزی جمعی از اهالی ختا به شکار رفته بودند گوشت یکی از شکارهای خود را پخته ودر ظرفی ریخته و روی آنرا با شاخه های بوته ی چای پوشاندند و دو مرتبه به دنبال شکار رفتند . پس از آنکه برای خوردن جمع شدند ، دیدند تمام گوشتها له شده و چون این امر را نزد اطبا اظهار داشتند آنها پس از تحقیق و امتحان دانستند که برگهای خشک گیاه من ، در هضم غذا و طعام و زود پختن گوشت و حبوبات اثر دارد .
باری زادگاه اولیه ی من چین و هندوستان است و درایران نیز درگیلان و مازندران و مخصوصا لاهیجان کاشته شده به چای داخلی معروف میباشد . بهتری زمین برای کشت من زمینی است که دارای سنگهای خروجی و آتشفشانی باشد با محصول من مرغوب ومفید باشد . زیرا گیاه من احتیاج به شبه فلز فلوئور دارد.
چایکاری در چین معمولا در شکاف دره های عمیق صورت میگیرد و فرآورده ی آن به علت خروجی بودن زمین دارای فلوئور زیادی است ، و از طرف دیگر روستاییان چینی معتقدند که خاک مالک حقیقی همه ی موجودات است. روی این اصل چای چینی سرشار از شبه فلز فلوئور بوده و چای داخلی از حیث داشتن این عنصر مفید فوق العاده فقیر است فقط محصولات چند نقطه ی کوهستانی تا 3 میلی گرم درصد است .
دومین دلیل زیادی فلوئور در چای چین استفاد از طغیان رودخانه ها است ، زیرا در چین رودخانه هایی جاری است که از کوههای آتشفشانی سرچشمه گرفته و بستر آنها بالاتر از مزارع چای کاری است و هنگام طغیان مقداری گل و لای را درکشت زارها پهن می نمایند و چون در لاهیجان رودخانه سفید رود در سطحی پایین تر از کشت زارها جاری است به ندرت طغیان آن گل ولای به این مزارع می رساند . در ژاپن مزارع چای در مجمع الجزایر آتشفشانی است و آب و زمین و هوا سرشار از شبه فلز فلوئور می باشد و از طرف دیگر ژاپنی ها مقداری از صید ماهی را به ساختن آرد ماهی اختصاص داده وآنرا به عنوان کود مصرف میکنند .
استفاده از آرد ماهی که دارای مقدار زیادی فلوئور است کافی است که چای ژاپنی نسبت به این شبه فلز غنی بوده و فرآورده ی آن مرغوب شود . برای اصلاح ومرغوب شدن چای داخلی بهترین وسیله استفاده از کودهای فلوئوردار مثل آرد ماهی است . چای سبز از بو دادن برگهای تازه بدون دمبرگ به عمل می آید و چون برگهای چای مدتی مانده و تبخیر شوند ؛محصول آنها چای سیاه می باشد .
دمکرده ی پنج تا ده هزار برگهای بو داده من ، محرک و مقوی معده بوده و ادرار آور بوده ولی از نظر داشتن خواص مذکور کمتر استعمال می شود ، بلکه معمولا آنرا مانند یک نوشابه ی عادی و برای رفع خستگی مینوشند . من مقوی مغز و معده و باه میباشم و ادرار را زیاد می کنم ،نشاط آور بوده تشنگی را تسکین می دهم – سردرد را آرام می کنم التهاب معده را فرو می نشانم ، خون و رنگ رخسار را صاف می کنم و به جذب ادویه دراعماق یاخته های بدن کمک میکنم . بوی بد دهان را از بین میبرم ، مخصوصا خشک من در ازبین بردن بوی سیر و پیاز بی اثر نیست .
جهت خفقان وامراض قلب مقدارکم من مفید است وازهمه مهمتر به علت داشتن شبه فلز فلوئور مینای دندان و استخوانها را تقویت کرده واز پوسیدگی دندانها جلوگیری میکنم ، زیاده روی درخوردن من رنگ دندان را زرد کرده ولی دندانهای زرد دیرتر خراب شده و کرم خوردگی کمتر پیدا می نمایند .
