شکوه و شکایت از کسالت و خستگی در سال های اخیر به نوعی مد شده و بسیاری از افراد همین که صحبت از وضع و حالشان می شود شروع به گله می کنند که خستگی مفرط بدجوری جسم و روحشان را آزار می دهد و فرصت سر خاراندن را هم ندارند. در واقع خستگی مداوم یکی از پدیده هایی است که در نتیجه زندگی مدرن در جوامع پیشرفته امروزی به وجود آمده و افراد مختلفی در طبقات مختلف جامعه دچار آن می شوند. بر همین اساس در این مطلب برآنیم تا با بازگو کردن دلایل پدیده خستگی، راه هایی را برای رفع خستگی به شما پیشنهاد بکنیم. پس برای اینکه خستگی از جسم و روان تان دور شود تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
ریشه های خستگی
- اصولا ابتدایی ترین علت خستگی ممکن است کم بودن میزان استراحت باشد و شاید شما به دنبال یافتن یک معیار ثابت برای میزان کافی خواب باشید. اما باید توجه داشت که افراد مختلف از این لحاظ با یکدیگر تفاوت دارند. بعضی ها در یک شبانه روز با کمتر از شش ساعت خواب قادر به انجام فعالیت هایشان هستند و بعضی دیگر به بیشتر از نه ساعت خواب نیازمندند. معمولا افراد مضطرب، افسرده و منزوی به خواب بیشتری نیاز دارند.
- کمبود موادغذایی از جمله پروتئین، مواد کالری زا و ویتامین ها می تواند باعث ایجاد خستگی شود. این کمبود ممکن است در اثر سو»تغذیه یا کم بودن این مواد در رژیم غذایی یا ناشی از سو»هاضمه یا اشکال دستگاه گوارش در جذب این مواد باشد.
- مسمومیت چه به صورت بلع موادسمی و چه استنشاق آن ها، می تواند موجب خستگی شود. برای مثال، امروزه مونوکسیدکربن و فلزهای سنگین موجود در هوای شهرهای بزرگ از جمله عوامل مسمومیت زا هستند; و اگر شما مدتی طولانی در ترافیک شهر، از این هوای آلوده استنشاق کنید، علت خستگی تان ممکن است مسمومیت باشد.
- بعضی داروها مستقیم یا غیرمستقیم می توانند باعث ایجاد خستگی شوند; از جمله داروهای خواب آور و آرام بخش، ضدحساسیت ها و اغلب داروهای مسکن. گاهی بعضی داروها بر کیفیت خواب اثر می گذارند و افراد مصرف کننده به رغم کافی بودن زمان خوابشان، احساس خستگی می کنند. بنابراین ضروری است که داروها تنها با نظر پزشک مصرف شوند.
- حالت های روحی و روانی تا میزان بسیار زیادی در ایجاد حس خستگی موثرند. شایع ترین علت خستگی درازمدت افسردگی است. در این موارد، خستگی ممکن است با اختلال هایی در خلق و روحیه، اشتها و خواب همراه باشد. از آنجاکه افسردگی ممکن است به شکلی خفیف و مخفیانه وجود داشته باشد، در هر فردی که علت خاصی برای خستگی یافت نشد، باید به فکر افسردگی بود. همچنین گاهی بعضی افراد، به خصوص دخترهای جوانی که بیش از حد نگران وزن و ابعاد بدنشان هستند، به شکلی غیرعادی از خوردن غذا اجتناب می کنند که پیامد آن می تواند سو»تغذیه و طبعا خستگی باشد.اولین گام برای اینکه سراسر عمرتان را با تندرستی و شادابی بگذرانید در پیش گرفتن یک رژیم صحیح غذایی است. تجربه ثابت کرده کسانی که جز قند طبیعی، قند دیگری را به مصرف نمی رسانند و نیز از غذاهایی استفاده می کنند که سرشار از پروتئین است و همچنین نان سبوس دار مصرف می کنند، کمتر دچار کسالت و خستگی می شوند. اصولا در نظر داشته باشید که رژیمی را باید در پیش بگیرید که بیشترین ویتامین را به بدن شما برساند، و همچنین هنر درست استراحت کردن را بیاموزید. گاهی خستگی ممکن است علامت اولیه بسیاری از بیماری ها باشد. اگر بعد از استراحت و آرامش باز احساس خستگی می کنید حتما به پزشک مراجعه کنید.
رفع خستگی
همه ما پس از پشت سر گذاشتن روزی پرتنش و خسته کننده، مجبوریم فشارهای وارد بر عضلات و اعصاب خود را به نحوی برطرف کنیم. توصیه های زیر در عین سادگی نتایج سودمندی دارند و خوابی راحت و آرام را به همراه می آورند:
- ماساژ محکم تمام بدن به مدت ده دقیقه باعث بازگشت نیرو در بدن می شود. البته دست تان به همه جای بدن نمی رسد، ولی تا هر جاکه می توانید ماسا ژ دهید. این کار را می توانید با روغن گیاهی یا روغن ماسا ژ انجام دهید و با نوازش، ضربه زدن و لرزاندن اندام ها بدن خسته خود را ماساژ دهید.
- دو طرف حوله یا وسیله ای شبیه به آن را با دو دست محکم بگیرید و دست ها را از بالا یا پایین به پشت ببرید و به شکل منحنی بر ستون فقرات و پهلوها بکشید. این حرکت خستگی عضلات را در ابعاد وسیعی برطرف می کند.
- دوش آب گرم با فشار شدید، به ویژه زمانی که ماهیچه های پشت و گردن مدتی نسبتا طولانی در معرض فشار آب باشند، در تسکین خستگی های روحی و جسمی ثمربخش است.
- میل کردن نوشابه ای خنک همراه با ویتامین هایی از میوه های تازه، لذت و آرامشی فراوان به همراه دارد.
- بوکردن اسانس اکلیل کوهی، شمعدانی و نیز اسانس ریحان آرام بخش است.
- گوش دادن به یک موزیک شاد راه خوبی برای یافتن انرژی درونی است;البته موسیقی های تند توصیه نمی شود، چون شما را بیشتر عصبی می کند.
- چند نرمش سبک و کششی ، به رفع خستگی روزانه کمک شایانی می کند.
شیوه صحیح استراحت کردن
پس از آنکه روی تختخواب دراز کشیدید، پیش خود تصور کنید که بر بالای ابرها حرکت می کنید. خود را به شاخه درختی تشبیه کنید که با هر وزش باد به این سو و آن سو حرکت می کند. در این حالت طبیعت را در ذهن خود مجسم کنید و این احساس را در خود تقویت نمایید که کنار دریا و روی ماسه های نرم دراز کشیده اید و امواج دریا شما را چون برگی سبکبال به این طرف و آن طرف می کشانند.
حالا وقت آن است که عضلات را از حالت انقباض خارج کنید. برای این کار بهتر است ابتدا از پاهای تان شروع کنید. به این ترتیب که هر یک از پاها را چندین بار به چرخش درآورید تا از حالت انقباض درآیند. در این مرحله چنان عمل کنید که پاهای تان کاملا رها شوند و به حالت پاندولی درآیند. پس از آنکه چندبار ساق پاها را به جلو و عقب خم کردید، اجازه دهید پاها استراحت کنند. در این موقعیت چنان تصور کنید که درون هر دو پا پر از سرب شده و کاملا سخت و سنگین روی زمین بی حرکت مانده اند.
حالا چند نفس عمیق بکشید. در این موقع، به همان آهستگی که هوا را از طریق بینی به داخل ریه ها می فرستید، از طریق دهان به آرامی بازدم را انجام دهید. دست های خود را به طرفین باز کنید. تا آنجاکه می توانید دست ها را از هم دور کنید و سعی نمایید که دست ها و بازوهای تان منقبض شوند. برای این کار می توان دست ها را محکم مشت کرد تا حالت انقباض کامل به وجود آید. پس از چند لحظه عضلات دست و بازو را شل و آن ها را چنان آزادانه رها کنید که چون برگی روی آب، با آرامش به استراحت بپردازند.
پس از دست و پا نوبت به ناحیه گردن می رسد، برای استراحت دادن به گردن، ابتدا سر خود را چندبار از یک طرف به طرف دیگر بچرخانید. سپس، تصور کنید که سرتان بیش از حد تصور سنگین است و در این حال، آن را روی بالش رها کنید. در اینجا باید فکر کنید که سرتان آن قدر سنگین است که به هیچ وجه نمی توانید به وسیله گردنتان آن را به حرکت درآورید. چشم ها عضلاتی هستند که همچون دست و پا به استراحت نیاز دارند. استراحت دادن به چشم ها بسیار مهم و اساسی است; برای این امر چندبار با شدت بسیار پلک هایتان را به هم فشار دهید و آن ها را ببندید تا چشمان تان آرامش لازم را به دست آورند.
کسانی که عصبی هستند، در هنگام استراحت دادن به چشم ها، دچار لرزش پلک خواهند شد. شاید در چنین حالتی، شاید نشود از حرکت پلک ها جلوگیری کرد. در چنین مواردی، شخص باید دست از تلاش بردارد و به آرامی نفس عمیق بکشد. پس از چند لحظه، متوجه می شود که دیگر مژه نمی زند و پلک هایش نمی لرزد. در این موقعیت می توان دستورالعمل استراحت چشم ها را به اجرا درآورد. دوش آب گرم با فشار شدید، به ویژه زمانی که ماهیچه های پشت و گردن مدتی نسبتا طولانی در معرض فشار آب باشند، در تسکین خستگی های روحی و جسمی ثمربخش است.
